BLOG - Snowden in de onibus

Raf Custers

(Bij de afbeelding : het netwerk van de Braziliaanse presidente Dilma Rousseff, volgens de NSA)

Rio de Janeiro, 3 september 2013 – Rio’s ônibus is een fenomeen. Elke bus heeft een dubbele be’man’ning, met een chauffeur en ticketverko(o)p(st)er die een draaimolen bedient waardoor de passagiers zich naar de cabine wurmen. Na betaling van 2,75 Reais (90 eurocent) per rit. Stap je van één ônibus over op een andere, betaal je opnieuw.

Op de infoschermen staat meestal reclame. Voor de Nova Vida-secte bij voorbeeld. Of celebrity-nieuws. Zo verneem ik dat een zekere Lemann de beruchte Eike Batista voorbijgestoken is als rijkste Braziliaan. Maar gisteren verscheen het portret van klokkenluider Edward Snowden weer op de schermen. De Braziliaanse media onthullen namelijk nieuwe, stuitende informatie over gerichte Amerikaanse spionage tegen de Braziliaanse presidente Dilma Rousseff en haar naaste medewerkers. 

Verscheidene documenten zijn publiek gemaakt. Het eerste is een serie van 24 dia’s getiteld ‘Intelligence filtering your data : Brazil and Mexico case studies’. Daaruit blijkt dat de National Security Agency (NSA), een spionagedienst van VS de telefoons en het internetverkeer van de presidenten Rousseff van Brazilië en Neto van Mexico kan onderscheppen, zelfs als het versleuteld is. Daarvoor worden drie programma’s in combinatie gebruikt : Cimbri, Mainway en Dishfire. Washington heeft zo onder meer een schema kunnen opstellen van hoe de Braziliaanse presidente met haar naaste medewerkers communiceert. Brazilië reageert geschokt. De regering heeft de NSA-spionage een regelrechte aanval op Brazilië’s soevereiniteit genoemd en gaat de zaak in de Verenigde Naties ter discussie stellen.

Het tweede document gaat over de ‘geopolitieke uitdagingen van 2014 tot 2019.’ Het is ook een Top Secret-document maar ‘five eyes’ mogen meelezen. Dat zijn naast de VS ook de spionagediensten van Canada, Groot-Brittannië, Australië en Nieuw-Zeeland. Over Brazilië wordt hier onder meer gezegd dat het een rol speelt als er regionale onrust is. Opmerkelijk ook : de opstand van de jongeren die werk willen, staat aangevinkt als ‘global stress factor’. 

In een schema van 29 november 2012 maakt de Amerikaanse spionagedienst een onderscheid tussen ‘Vrienden, Vijanden en Probleemgevallen’. Hier wordt België vernoemd als een target. België is één van dertien landen in drie continenten die gericht worden bespioneerd door de International Security Issues-divisie van de NSA. België is belangrijk voor de VS omwille van zijn commerciële positie in Europa maar ook voor de Amerikaanse defensie. Het NAVO-hoofdkwartier is in Brussel gevestigd. En via de NAVO trekken de VS de andere lidstaten mee in hun oorlogen. Andere specifiek geviseerde landen zijn Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Brazilië, Japan en Mexico. Ook Oekraïne en de Egeïsche wereld (Griekenland ?) zijn ISI-bureau’s actief.

Wat me hier in Rio de Janeiro nu ten zeerste benieuwt : staat Snowden ook in België met zijn foto op de publieke schermen ?